dövran

is. <ər.>

1. Zaman, zəmanə, dövr, vaxt, çağ. Doğru derlər, hər zaman bir aşiqin dövranıdır. F.. O imiş xahişi əvvəl anın; Şair ayinəsidir dövranın. A. S.. Azad bir dünyanın, böyük bir elin; Xoşbəxt bir dövranın övladıyıq biz. Ə. Cəm..

2. Dövr; dövr etmə, dairəvi şəkildə cərəyan etmə, dolanma. Qan dövranı.

3. məh. Tale, qədər mənasında.

4. etnoqr. Toy məclislərində camaatın dövrə vurub oturması. // Toyda və s. -də çalğıçılar, xanəndələr üçün camaatdan toplanan pul. <Toy> gecəsi oxuyub-çalandan sonra qaval gəzdirib dövran yığarlar. R. Ə..

◊ Dövran dolanmaq – vaxt gəlib keçmək, başa çatmaq, dövr vurub qurtarmaq. Heç bilmədim dövran necə dolandı; Yandı cismim, atəşlərə qalandı. M. V. V.. Bu dövran dolanıb, zəmanə dönə; Tanrının kərəmi olaydı mənə. Q. Z.. Dövran etmək (eyləmək) – 1) dövr etmək, fırlanmaq, dövrəvi şəkildə hərəkət etmək. Damarlarda qan dövran edir. Su borularda dövran edir; // məc. mənada. Hüsn içində görməmiş mislin fələk; Buncə dövranı ki, dövran eyləmiş. Nəs.. Bu çərxi-fələk tərsinə dövran edir imdi. M. Ə. Sabir; 2) yayılmaq, intişar etmək, ağızdan-ağıza keçmək, dolaşmaq. Bir gün şəhərdə belə şayiələr dövran edirdi ki, guya üsulilər ilə şeyxilərin davası olacaq. Ç.. Dövran qurmaq – büsat qurmaq, təntənə düzəltmək, şənlik düzəltmək. Çənlibeldə qurub dövran; Bir tutaydım toyun, Eyvaz! «Koroğlu». Dövran sürmək – yaşamaq, həyat sürmək, həyat keçirmək, gün keçirmək. . . Hər məhəllənin xalqı xüsusi bir yolla dövran sürürdü. N. N.. Ağayar həyatda çox yaxşı günlər görmüş, gözəl dövranlar sürmüşdü. Ə. Ə.. Orada neçə yüz, neçə min insan; Yaşayıb, yaradıb, dövran sürəcək. Z. Xəlil. Dövran vurmaq – dövrə vurmaq, dövrə gəzmək, dövrə vurub gəzmək. Qurbani dövran vurub, saz döşündə gördü ki, Pəri xanım pəncərənin lap qabağına gəlib. «Qurbani».